Άρθρα μαθητών
Τα εννιά φαγητά
- Λεπτομέρειες
- Δημοσιεύτηκε στις Κυριακή, 13 Ιανουαρίου 2013 00:11
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων μαζεύονταν όλη η οικογένεια γύρω από το "σουφρά" ή στο τραπέζι. Και τότε άρχιζε η ιεροτελεστία.
Οι νοικοκυρές ετοίμαζαν τα εννιά φαγητά, που ήταν όμως νηστίσ
ιμα. Το έλεγαν έτσι, επειδή στο τραπέζι έπρεπε να υπάρχουν εννιά λαδερά και νηστίσιμα φαγητά. Το ένα ήταν το χριστόψωμο, που είχε πάνω του σχεδιασμένη τη φάτνη ή ένα σταυρό, ένα χέρι, ένα αστέρι, ένα αλέτρι κι ένα ζώο αλλά και χαλβάς, ελιές, λάχανο, πιπεριές, μελιτζάνες, ντομάτες, τουρσί και αλατοπίπερο. Το έθιμο γινόταν προς τιμή της Παναγίας που θα γεννούσε το Χριστό και σχετίζεται με τους εννέα μήνες της εγκυμοσύνης της.
Σε πολλά χωριά, ο νοικοκύρης ασήμωνε το τραπέζι βάζοντας ένα ποσό κάτω από τη μεσάλα (τραπεζομάντιλο). Τα χρήματα τα έπαιρνε όποιος ξέστρωνε το τραπέζι, που συνήθως το έκαναν τα παιδιά. Σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης το τραπέζι που έστρωναν την παραμονή δεν το σήκωναν, μόνο το σκέπαζαν και το άφηναν για να φάει ο Χριστός.
Πριν αρχίσουν να τρώνε η νοικοκυρά έβαζε ένα κερί στη μέση του χριστόψωμου και ο νοικοκύρης ή κανένα από τα παιδιά έλεγαν το τροπάρι των Χριστουγέννων και το "Δι ευχών των αγίων πατέρων ημών". Έβαζαν τότε σε ένα κεραμιδί ή ένα υνί κάρβουνα και λιβάνι και ο νοικοκύρης θυμιάτιζε πρώτα το εικονοστάσι και το τραπέζι και μετά με ένα παιδί, που έπαιρνε το κερί, γύριζαν όλα τα δωμάτια του σπιτιού, λιβανίζοντας όχι μόνο όλο το σπίτι, αλλά και τ? αμπάρια με τα σιτάρια και έξω όλα τα ζώα, λέγοντας ευχές, για να διώξουν τους καλικάντζαρους.
Μετά το λιβάνισμα επέστρεφαν στο σπίτι και ερχόταν η σειρά του κοψίματος του χριστόψωμου.
Το πρώτο κομμάτι ήταν του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του "ξενιτεμένου παιδιού ή συγγενούς", κι έπειτα από ένα για το κάθε μέλος της οικογένειας ιεραρχικά από τον μεγαλύτερο στον μικρότερο.
Στο τέλος έτρωγαν τα εννιά φαγητά.
